Co zaskoczyło polskich gości na greckim ślubie?

Skoro w poprzednim wpisie rozmawialiśmy o miłości, to dzisiaj będzie o ślubie. W lipcu byłam zaproszona na ślub polsko-greckiej pary, który odbył się w kościele prawosławnym z zachowaniem greckich tradycji. Ślub jak ślub, skończył się i poszliśmy się bawić.

Przy stoliku siedziałam z gośćmi z Polski, którzy uczestniczyli w greckim ślubie po raz pierwszy i mieli mnóstwo pytań co do ceremonii zaślubin i wesela. Wszystko dla nich było nowe i nieznane. Tak mi się te pytania spodobały, że postanowiłam je spisać i dzisiaj na nie odpowiadam.

Jakiej wiary są Grecy?

Pierwsze i podstawowe pytanie dotyczyło wiary. Prawosławni, ortodoksi, grekokatolicy czy jeszcze inaczej? W języku polskim wszystkie te nazwy funkcjonują jako określenia dla różnych wyznań, które są do siebie podobne, ale nie tożsame.

Grecy są chrześcijanami, ale należą do kościoła prawosławnego (po grecku nazywani są ορθόδοξοι /orthodhoksi/, czyli wyznania prawosławnego). Grekokatolicyzm natomiast to inny odłam chrześcijaństwa.

Czy ksiądz wie o tym, że panna młoda się spóźni?

Jedną z tradycji na greckim ślubie jest to, że panna młoda przyjeżdża do kościoła z opóźnieniem, czasami nawet półgodzinnym. Podobno w ten sposób chce sprawdzić, czy pan młody jest wytrwały i będzie na nią czekał. I tak. Ksiądz o tym wie, co nie znaczy, że popiera. Niektórzy księża nawet grożą, że ślub się nie odbędzie, jeśli panna młoda za bardzo się spóźni.

Czemu nikt nie słucha księdza?

Kolejną kwestią, na którą polscy goście zwrócili uwagę, było to, że podczas ceremonii w kościele nikt nie słuchał księdza, nawet młoda para. Goście rozmawiali między sobą, wychodzili na papierosa, wchodzili z powrotem; młodzi też szeptali coś do siebie, uśmiechali się do zebranych i jakby nie interesowali się tym, co mówi ksiądz. Nie wiem, z czego to wynika, ale Grecy tak się po prostu zachowują w kościele – ksiądz sobie, a zebrani sobie.

Co oznacza chodzenie wokół ołtarza?

Zainteresowanie wzbudziło chodzenie młodych wraz z księdzem wokół ołtarza, tzw. taniec Izajasza – o χορός του Ησαΐα /o horos tu Isaija/. Jest to pierwszy wspólny taniec młodych symbolizujący drogę, którą obrali poprzez zawarcie małżeństwa. Ksiądz prowadzi ich w tym tańcu i wskazuje drogę, którą będą kroczyć.

Dlaczego młodzi mają wianki na głowach?

Wianki, które nakłada świadek na głowy młodej pary nazywają się στέφανα /stefana/. Jest to symbol królewski, ponieważ poprzez małżeństwo młodzi tworzą własne królestwo (rodzinę). Ksiądz po pobłogosławieniu wianków przekazuje je świadkowi, który przekłada je nad głowami młodych trzy razy na krzyż, zawsze zwracając uwagę na to, żeby prawa ręka była nad głową pana młodego, a lewa nad głową panny młodej.

Wianki symbolizują również męczeństwo, które czeka młodych w małżeństwie.

Kiedy rzuca się ryżem?

W trakcie ceremonii dawano gościom do ręki ryż. Grecy wiedzieli, że ryżem obrzuca się młodych podczas wykonywania przez nich tańca Izajasza. Natomiast polscy goście myśleli, że ten ryż należy zachować do końca ceremonii i obrzucić młodych dopiero po wyjściu z kościoła. Byli więc bardzo zaskoczeni, gdy Grecy zaczęli rzucać ryżem w trakcie ceremonii. 

Kiedy młodzi zakładają obrączki?

Kolejne ważne pytanie dotyczyło obrączek. Goście, którzy stali z tyłu kościoła, nie widzieli, kiedy młodzi zakładali sobie obrączki – βέρες /weres/. Prawda jest taka, że to nawet nie młodzi zakładają te obrączki, tylko świadek – κουμπάρος /kubaros/ lub świadkowa – κουμπάρα /kubara/ wkłada obrączki na palce młodych, a następnie, tak samo jak ze stefana, je przekłada. Powtarza to trzy razy. Młodzi nie składają sobie przysięgi, tak jak na polskim ślubie, dlatego też, jeśli ktoś nie wie, kiedy jest moment z obrączkami, łatwo go przegapi.

Gdzie zniknęli nowożeńcy po kościele?

Gdy przybyliśmy na salę weselną, goście zastanawiali się, gdzie są młodzi i dlaczego każą na siebie czekać.

Otóż młodzi po kościele zazwyczaj mają sesję zdjęciową w kościele i w plenerze. W tym czasie goście dostają przystawki i wino, żeby się nie znudzili czekaniem, chociaż zależy to też od tego, co zostało ustalone z obsługą.

W tym przypadku oczekiwanie było dosyć długie, a jedzenie zostało podane dopiero po przybyciu młodych. Natomiast sesja zdjęciowa w plenerze była zaplanowana na inny dzień, więc nie wiem, co robili nowożeńcy przez tak długi czas sami

Co to za cukierki?

Po ślubie, tradycyjnie, goście otrzymali w ramach podziękowania za przybycie małe paczuszki zwane μπομπονιέρες /bobonieres/. Paczuszki te składają się z migdałów zawiniętych zazwyczaj w kawałek tiulu, jednak obecnie można spotkać też bardziej nowoczesne opakowania.

Migdały znajdujące się w bobonieres nazywają się κουφέτα /kufeta/ i są one polane lukrem. Twardość migdałów odzwierciedla trwałość małżeństwa, a ich smak – słodycz wspólnego życia. Kufeta zawsze są w liczbie nieparzystej, co symbolizuje niemożność podzielenia małżeństwa.

Kiedy składa się życzenia i daje prezenty?

Kiedy już usiedliśmy do stołu, polscy goście zorientowali się, że nie mieli okazji złożyć młodym życzeń oraz dać prezentów. Otóż, życzenia składa się w trakcie wesela, gdy młodzi podchodzą do stolików, żeby podziękować każdemu z osobna za przybycie. Za młodymi przychodzą również ich rodzice i to im zazwyczaj wręcza się prezenty dla młodych.

Dlaczego nikt nie tańczy?

Na greckim weselu tańczy się dużo i do upadłego, ale musi być zachowana pewna kolejność.

Młodzi wykonują swój pierwszy taniec zaraz po przybyciu na salę, a następnie zasiadają do stolika. Wtedy jest czas na jedzenie i picie. Tradycja nakazuje, żeby goście zaczekali, aż panna młoda zaprosi ich do wspólnego tańca i poprowadzi pierwszy taniec (w niektórych częściach Grecji pierwszy tańczy pan młody lub świadek).

Polacy byli zachwyceni greckim ślubem, jego tradycjami i tym, że odbywał się na świeżym powietrzu, a nie w zamkniętej sali. Wszyscy świetnie się bawili i wyjechali z niezapomnianymi wspomnieniami.

A Wy, czy byliście kiedyś na greckim ślubie? Co Was zaskoczyło najbardziej?